W polskim systemie prawnym funkcjonują umowy, których treść co do zasady ma wzmacniać ochronę jednej ze stron. Nie inaczej jest w przypadku rynku nieruchomości oraz wszelkich czynności, które się na tej płaszczyźnie odbywają. Z pewnością większość z nas kojarzy podstawowe reguły umowy najmu mieszkania czy domu, nie każdy zdaje sobie jednak sprawę z tego, z czym wiąże się tak zwany wynajem okazjonalny. Właśnie dla tych osób powstał poniższy artykuł!
Rynek nieruchomości rządzi się swoimi prawami, ale mimo swobody zawierania prywatnych umów istnieją regulacje ustawowe, które wskazują na prawa i obowiązki obu stron. Jednym ze szczegółowych rozwiązań jest umowa najmu okazjonalnego, która zabezpiecza interesy właściciela nieruchomości i jest związana z szeregiem formalności do spełnienia.
Najem okazjonalny – co to jest?
Najem okazjonalny co to i jaka jest jego charakterystyka - to pytanie pojawia się w przestrzeni publicznej coraz częściej, ponieważ rośnie popularność tego rodzaju umowy. Przez najem okazjonalny należy rozumieć specyficzny typ najmu lokalu mieszkalnego, który został uregulowany w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Umowa najmu okazjonalnego różni się od zwykłego wynajmu nie tylko podstawą prawną, ale także między innymi tym, że jest zawierana na okres nie dłuższy niż 10 lat, a najemca musi złożyć przyrzeczenie dotyczące dobrowolnego poddania się egzekucji oraz opuszczenia nieruchomości w chwili, gdy umowa przestanie obowiązywać.
Najem okazjonalny – ochrona dla wynajmującego i najemcy
Szczególny typ porozumienia między stronami taki jak najem okazjonalny wprowadzono do obrotu prawnego, aby zwiększyć ochronę właścicieli lokali mieszkalnych. Jeśli mówimy bowiem o standardowej umowie najmu osoba wynajmująca nieruchomość ma ograniczone prawa w zakresie eksmisji lokatora. Wynajem okazjonalny powoduje więc, że zmniejsza się liczba możliwości prawnych, jakie może zastosować na swoją korzyść lokator.
Kto może skorzystać z umowy najmu okazjonalnego?
Z tego rozwiązania mogą korzystać wyłącznie osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej związanej z wynajmowaniem nieruchomości. Podpisać umowę najmu okazjonalnego może tylko właściciel konkretnego lokalu mieszkalnego lub posiadacz własnościowego spółdzielczego prawa do niego. Ponadto, warto dodać, że z możliwości wynajęcia okazjonalnego wyłączono lokale usługowe oraz wszelkie inne, które nie służą celom mieszkaniowym. Co więcej, umowa najmu okazjonalnego nie dopuszcza usługi podnajmu nieruchomości lub jej wydzielonej części, chyba że za uprzednią zgodą wyrażoną w formie pisemnej pod rygorem nieważności przez samego wynajmującego.
Jakie dokumenty należy przygotować?
Zawarcie umowy najmu okazjonalnego jest związane z szeregiem formalności. Sama umowa powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Najemca musi przekazać właścicielowi nieruchomości między innymi oświadczenie mające postać aktu notarialnego, w którym dobrowolnie poddaje się egzekucji oraz zobowiązuje do opuszczenia i wydania lokalu w terminie wskazanym w żądaniu (na przykład po rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy). Ważnym elementem jest w tym kontekście także oświadczenie właściciela innego lokalu mieszkalnego, w którym po eksmisji lokator będzie mógł zamieszkać. Wszystko po to, aby wynajmujący zyskał pewność, że eksmisja będzie mogła odbyć się zgodnie z prawem i wyprowadzający się najemca ma zapewnione nowe zakwaterowanie. Właściciel wynajmowanego mieszkania ma obowiązek zgłoszenia umowy najmu okazjonalnego do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 14 dni od daty jej zawarcia. W przypadku, gdy któraś z czynności nie zostanie wykonana, umowa nie jest wiążąca, a stosunek prawny między stronami ma w świetle obowiązujących przepisów charakter zwykłego najmu.
Dodatkowe warunki umowy najmu okazjonalnego
Do umowy najmu okazjonalnego należy dołączyć dodatkowe dokumenty takie jak protokół zdawczo-odbiorczy lokalu oraz wspomniane już oświadczenia. W treści samej umowy powinny znaleźć się standardowe informacje takie jak oznaczenie daty i miejsca jej zawarcia, określenie stron, przedmiotu, praw oraz obowiązków wynajmującego oraz lokatora, sposobu przekazania i korzystania z nieruchomości, wysokości czynszu, kaucji oraz innych wydatków, jakie będzie musiał ponieść najemca. Niezbędne jest wskazanie także okresu trwania umowy oraz sposobów jej rozwiązania. Poza tym, dokument może zawierać dodatkowe zapisy dotyczące prac remontowych oraz ulepszeń dokonywanych w lokalu, komunikacji między stronami, czy procedur związanych z oddaniem mieszkania.
Ile kosztuje podpisanie umowy najmu okazjonalnego?
Decydując się na ten rodzaj umowy obie strony muszą liczyć się z pewnymi wydatkami. Jednym z nich jest taksa notarialna, która przy tego rodzaju umowie kosztuje od 100 do 300 zł. Najczęściej koszt ten ponoszą po połowie obie strony, a w wielu sytuacjach notariusza płaci wynajmujący. Właściciel lokalu pobierając od najemcy opłatę czynszową jest zobowiązany odprowadzić do urzędu skarbowego stosowny podatek dochodowy. Najem okazjonalny można rozliczać na zasadach ogólnych (17% lub 32% dla dochodów powyżej 85 528 zł) lub ryczałtem (8,5% od przychód do 100 000 zł rocznie lub 12,5% od nadwyżki).
Najem okazjonalny a ubezpieczenie
Jednym ze sposobów ochrony mieszkania w przypadku najmu okazjonalnego jest wykupienie odpowiedniego ubezpieczenia. Każda nieruchomość jest inna, dlatego najlepszym rozwiązaniem będzie zasięgnięcie porady agenta ubezpieczeniowego, który wskaże optymalne rozwiązanie. Z całą pewnością warto wybrać opcję, która gwarantuje ubezpieczenie nie tylko murów, ale również wyposażenia, w tym w szczególności drogiego sprzętu elektronicznego. Coraz więcej firm zapewnia oprócz odszkodowania także dodatkowe usługi, w tym poniesienie całości lub części kosztów zakwaterowania lokatora na wypadek konieczności remontu lokalu.
Wynajem okazjonalny co to i czy warto?
Umowa najmu okazjonalnego nie należy co prawda do najpopularniejszych, ale jak widzimy ma wiele mocnych stron. Jest stworzona przede wszystkich dla osób, które cenią przejrzyste zasady wynajmu nieruchomości i zależy im na stabilnych i długoterminowych warunkach. Bardzo często warto spełnić kilka dodatkowych formalności i zdecydować się na wynajem okazjonalny. Każdy powinien jednak przemyśleć tę kwestię indywidualnie i podjąć decyzję zgodnie ze swoimi potrzebami i oczekiwaniami.